Asansör Bakım Yönetmeliği
18 Kasım 2008 SALI
Resmî Gazete
Sayı : 27058
YÖNETMELİK
Sanayi ve Ticaret Bakanlığından:
ASANSÖR BAKIM VE İŞLETME YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 - (1) Bu Yönetmeliğin amacı; insanların ve/veya yüklerin taşınmasında
kullanılan asansörlerin hizmete alındıktan sonra çevrenin, insanların ve
canlıların sağlık ve güvenliğini tehdit etmeyecek şekilde kullanımlarını
sağlamak üzere; işletilmesi, bakımı ve yıllık kontrolleri için uyulması gereken
kuralları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 - (1) Bu Yönetmelik, 31/1/2007 tarihli ve 26420 sayılı Resmî Gazete'de
yayımlanan Asansör Yönetmeliği (95/16/AT) kapsamında monte edilmiş asansörleri
ve aynı Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce monte edilmiş ve halen faal olan
asansörleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 - (1) Bu Yönetmelik, 8/1/1985 tarihli ve 3143 sayılı Sanayi ve Ticaret
Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 nci ve 33 üncü maddeleri
ile 23/2/1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 19
uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 - (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Asansör: Belirli seviyelerde hizmet veren, sabit ve yataya 15 dereceden fazla
bir açı oluşturan raylar boyunca hareket eden bir kabine sahip olup; insanların,
insanların ve yüklerin, bir kişi kabine zorlanmadan girebiliyorsa ve kabinin
içinde bulunan veya kabin içindeki kişinin erişim mesafesinde yer alan
kumandalarla teçhiz edilmiş ise sadece yüklerin taşınmasına yönelik bir
tertibatı,
b) Asansör monte eden: Asansörlerin tasarım, imalat, montaj ve piyasaya arzından
sorumlu olan, asansöre CE uygunluk işaretini iliştiren ve AT uygunluk beyanı
düzenleyen gerçek veya tüzel kişiyi,
c) AT uygunluk beyanı: Asansör monte edenin piyasaya arz ettiği asansörün
Asansör Yönetmeliği (95/16/AT) hükümlerine uygunluğunu beyan ettiği belgeyi,
ç) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
d) Bakım: Asansörün hizmete alınmasından sonra tasarlandığı biçimde, kullanım
ömrü boyunca kendisinin ve bileşenlerinin, fonksiyonlarını ve güvenlik
gereklerinin devamlılığını sağlamaya yönelik bütün işlemleri,
e) Bina sorumlusu: Asansörün, güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla
düzenli olarak bakımını, onarımını ve yıllık kontrolünü yaptırmaktan sorumlu
olan, binanın maliki veya kat maliki/malikleri veya bunların yetki verdiği
gerçek veya tüzel kişiyi,
f) Kurtarma çalışması: Asansör içerisinde insanın/insanların mahsur kaldığına
dair bilginin alınmasıyla başlayan, asansörün teknik dosyasında yer alan
kurtarma talimatına uygun olarak yapılan ve insanın/insanların serbest
kalmasıyla sonuçlanan çalışmayı,
g) Yetkili mühendis: Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine bağlı Elektrik
Mühendisleri Odası ve Makine Mühendisleri Odasınca asansörlere yönelik olarak
proje, montaj, bakım, tadilat, standartlar ve mevzuat üzerine mesleki
yeterliliği belgelendirilen Elektrik/Elektronik ve Makine Mühendislerini,
ğ) Yetkili servis: Asansör monte edenin, asansörlerin bakım hizmetlerini
yürütmek için; sorumluluğu kendinde olmak üzere noter huzurunda yapılan sözleşme
ile yetki verdiği TSE Hizmet Yeterlilik Belgesine sahip gerçek veya tüzel
kişiyi,
h) Yıllık kontrol: Asansörün, güvenli ve işletme yönünden uygun şekilde
çalıştığının tespiti için, hizmete alınmasını müteakip iki yıl sonra, devamında
yılda en az bir kere bina sorumlusu tarafından yaptırılacak kontrolü,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Asansörlerin Tescili
Asansörlerin tescili
MADDE 5 - (1) Asansörün monte edildiği binaya uygunluğu ile ilgili işlemler,
Belediye veya Belediye hudutları dışındaki yapılar için Valilik veya ilgili
kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen kurum ve kuruluşlar
tarafından 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili diğer kanunlar
ve bu kanunlar kapsamında yürürlükte bulunan mevzuata göre yürütülür.
(2) Bu Yönetmelik kapsamına giren asansörlerin kayıt altına alınması amacıyla,
işletmeye alınacak asansörler, belediyeye veya belediye hudutları dışındaki
yapılar için valiliğe veya ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle
yetkilendirilen kurum ve kuruluşlara tescil ettirilir. Asansör monte eden,
asansörün AT Uygunluk Beyanı ile birlikte adı geçen kuruluşlara başvurarak
asansörün tescilini yaptırır.
(3) Belediyeler veya Belediye hudutları dışındaki yapılar için Valilikler veya
ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen kurum ve
kuruluşlarca yapılan tesciller, altı aylık dönemler itibariyle asansörün
bulunduğu ildeki Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğüne listeler halinde bildirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Asansörlerin Bakımı, Bakımın Kapsamı ve Bakımla İlgili Diğer Hususlar
Bakım
MADDE 6 - (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki asansörlerin kullanılması esnasında,
can ve mal güvenliğini teminen sürekli kontrol altında tutulabilmesi için;
a) Asansörü monte eden veya onun yetkili servisi, monte edilen asansör için
garanti süresi boyunca aylık bakım ve servis hizmetlerini vermek zorundadır.
Garanti süresi içinde bina sorumlusu ile asansörü monte eden veya onun yetkili
servisi arasında aylık bakım ve servis hizmetleri sözleşmesi yapılması
zorunludur.
b) Bina sorumlusu garanti süresinin bitiminden sonra asansörü monte eden veya
onun yetkili servisiyle veya bir başka asansör monte eden veya onun yetkili
servisiyle aylık bakım ve servis hizmetleri sözleşmesi yapmak zorundadır.
c) Asansör monte edenle yetkili servisi arasında yapılacak olan yetkili servis
sözleşmesi, montaj ve revizyon konuları hariç, sadece bakım ve servis konularını
içerir.
ç) Asansör monte eden, yaptığı her tip ve özellikteki asansörün yedek
parçalarını 10 (on) yıl süreyle temin etmek ve kendisince monte edilen asansöre
aylık bakım ve servis hizmeti veren bir başka asansör monte edenin veya onun
yetkili servisinin veya bina sorumlusunun bu konudaki talebini acilen ve normal
piyasa koşullarında karşılamak zorundadır. Bununla birlikte asansör monte eden,
kendi bilgi ve becerisini içeren ticari sırları saklı kalmak kaydıyla, yedek
parçaların yanı sıra bakım hizmeti verilebilmesini temin eden diğer araç ve
bilgileri de ilgililere sağlar. Asansörü monte eden, asansöre müdahale
edilmesine engel olunması amacıyla çeşitli cihaz ve şifreleme yöntemlerini
kullanmış ise, ilgilinin asansöre müdahale edebilmesi için gerekli tüm bilgi ve
imkânı sağlamak zorundadır.
Bakımın kapsamı
MADDE 7 - (1) Can ve mal güvenliğinin devamını sağlamak için; asansörün ve tüm
aksamlarının bakımı, bakım ve işletme kılavuzlarında yer alan talimatlara göre
yapılmalıdır.
a) Bakım;
1) Yağlama ve temizlemeyi,
2) Kontrolleri,
3) Kurtarma çalışmalarını,
4) Ayarlama işlemlerini,
5) Kullanıma veya yıpranmaya bağlı olarak meydana gelebilen ve asansörün
karakteristiklerini etkilemeyen bileşen onarımı veya değiştirilmesini,
kapsar.
b) Bakım;
1) Yeni bileşenin karakteristikleri orijinali ile aynı olsa dahi makine, asansör
kabini, kapısı, kontrol paneli, kılavuz ray gibi bir ana bileşenin veya güvenlik
aksamının değiştirilmesini,
2) Asansörün yerinin değiştirilmesini,
3) Asansörün hız, taşıyabildiği yük v.b. gibi herhangi bir karakteristiğinin
değiştirilmesi de dahil modernizasyonunu,
4) İtfaiye tarafından yapılan kurtarma çalışmalarını,
5) Asansör boşluğunun (kuyusunun) dış bölümlerinin temizlenmesini,
6) Asansör kabini iç kısmının temizlenmesini,
kapsamaz.
Bakımla ilgili diğer hususlar
MADDE 8 - (1) Bakımla ilgili diğer hususlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Bakım yapan firmaca temin edilecek asansör bakım defteri, yapılacak
kontrollerde görevliler tarafından incelenir. Bu defter asansörün varsa makine
dairesinde veya bina sorumlusunca kalıcı olarak muhafaza edilir. Her bakımdan
sonra asansör bakımı ile ilgili yapılan bütün işlemler asansör bakım defterine
işlenir. Bakım defterine işlenecek kayıtların bir nüshası bakım yapan firma
tarafından da muhafaza edilecektir.
b) Bakım yapan firmalar, asansörlerin bakımını bu Yönetmeliğe uygun olarak
yapacak olup, can ve mal güvenliği yönünden asansörün risk taşıması durumunda,
bina sorumlusunu yazılı olarak bilgilendirir. Bilgilendirme yapıldıktan sonra
bina sorumlusu, asansörün uygun hale getirilmesini sağlayacaktır. Bakım yapan
firmanın yazılı ihtarına rağmen uygunsuzluk giderilmediği takdirde sorumluluk
bina sorumlusuna ait olacaktır.
c) Bakım işini üstlenen firma, bakım sözleşmesi imzalanması akabinde söz konusu
asansör için detaylı bir durum tespit raporu hazırlayıp, bina sorumlusuna
verecektir.
ç) Bakım yapan firma, bakımını yaptığı asansörün durumu hakkında talep edilmesi
halinde, ilgililere gerekli her türlü bilgiyi verecektir.
d) Bakımı yapan firma, bina sorumlusunun, iki kişiden az olmamak üzere asansör
sayısını dikkate alarak belirleyeceği sayıda kişiye acil durumlarda kurtarma
çalışması konusunda eğitim vermek zorundadır. Verilen bu eğitim bir tutanakla
kayıt altına alınacaktır. Ayrıca kurtarma çalışmalarını içeren talimat, kurtarma
çalışmasını yapacak olanların kolaylıkla görebilecekleri yerlerde muhafaza
edilecektir. Bina sorumlusu, eğitim alan kişilerin değişmesi halinde yeni
görevlilere eğitim verilmesini sağlayacaktır.
e) Bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin (b) bendinin (1), (2), (3) numaralı alt
bentlerinde yer alan ve bakım çalışması olarak değerlendirilmeyen asansöre ait
değişiklikler, herhangi bir asansör monte eden tarafından yerine getirilmelidir.
f) Asansör bakımı yapılırken, yürürlükte bulunan bakım ile ilgili standartlar
dikkate alınmalıdır.
g) Bakım sözleşmelerinde bu Yönetmeliğe aykırı hususlar yer alamaz.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Bina Sorumlusu ve Yıllık Kontrol
Bina sorumlusu
MADDE 9 - (1) Bina sorumlusu; asansörün bu Yönetmelik kurallarına uygun olarak
güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla ayda en az bir defa düzenli
olarak bakımını yaptırmaktan ve kullanıcıların can ve mal güvenliğinin tam
olarak sağlanması amacı ile gerek kullanım hatalarından, gerekse harici
müdahalelerden meydana gelebilecek tehlikelerin önlenmesi için ilk yıllık
kontrolünü asansörün hizmete alınmasını müteakip iki yıl sonra, devamında ise
yılda en az bir kere yaptırmaktan sorumludur.
Yıllık kontrol
MADDE 10 - (1) Yapının bağlı bulunduğu Belediye veya Belediye hudutları
dışındaki yapılar için Valilik veya ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı
vermekle yetkilendirilen kurum ve kuruluşlarca, asansörün hizmete alınmasını
müteakip iki yıl sonra, devamında yılda en az bir kere olmak üzere, her
asansörün kontrolü yapılır. Ancak, kadrosunda yeterli sayıda Elektrik/Elektronik
ve Makine Mühendisi bulunmayan Belediye veya Valilik veya ilgili kanunlar
çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen kurum ve kuruluşlar, yıllık
kontrol işini, o asansörün yapımında görev almamış Yetkili Mühendislere
yaptırabilirler. Bu mühendisler tarafından can ve mal güvenliği yönünden tesisin
işletilmesine engel bulunmadığına dair en az üç nüsha halinde bir rapor
düzenlenir. Hazırlanan raporun birer nüshası Belediyede veya Valilikte veya
ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen kurum ve
kuruluşlarda, bakım yapan firma ve bina sorumlusunda muhafaza edilir. Bu raporun
tanzim ettirilmesinin takibi sorumluluğu, asansörün bulunduğu bina sorumlusuna
aittir.
(2) Yıllık kontrol, asansörün bakımını üstlenen firma nezaretinde
gerçekleştirilecektir.
(3) Bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin (b) bendinin (1), (2), (3) numaralı alt
bentlerinde yer alan ve bakım çalışması olarak değerlendirilmeyen asansöre ait
değişiklikler sonrasında veya meydana gelebilecek bir kaza sonrasında yıllık
kontrol tekrarlanacaktır.
(4) Yıllık kontrol neticesinde, asansörün çalışmasında can ve mal güvenliği
açısından bir tehlike söz konusu ise; asansörün çalışmasına can ve mal güvenliği
sağlanıncaya kadar izin verilmez. Buna rağmen, asansörün çalıştırılmasından bina
sorumlusu sorumludur.
(5) 1/1/2012 tarihinden itibaren yapının bağlı bulunduğu Belediye veya Belediye
hudutları dışındaki yapılar için Valilik veya ilgili kanunlar çerçevesinde yapı
ruhsatı vermekle yetkilendirilen kurum ve kuruluşlar, bina sorumlularının
yapacakları başvurular uyarınca yapılacak yıllık kontrolleri, TS EN 17020
standardına göre asansör konusunda akredite olmuş A tipi muayene kuruluşlarına
yaptıracaklardır. Bu kuruluşça verilecek olan muayene raporu üç nüsha olarak
tanzim edilerek, birer nüshası Belediyede veya Valilikte veya ilgili kanunlar
çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen kurum ve kuruluşlarda, bakım
yapan firmada ve bina sorumlusunda muhafaza edilecektir. Yıllık kontrolün
yaptırılıp yaptırılmadığının denetiminden ise Belediye veya Belediye hudutları
dışındaki yapılar için Valilik veya ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı
vermekle yetkilendirilen kurum ve kuruluşlar sorumludur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Aykırı davranışlarda uygulanacak hükümler
MADDE 11 - (1) Bu Yönetmeliğin hizmete ilişkin hususlarına aykırı hareket
edenler hakkında; 23/2/1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanun, tarafların bu Kanun kapsamı dışında kaldığı durumlarda ise genel
hükümler geçerlidir.
Yürürlükten kaldırılan hükümler
MADDE 12 - (1) 15/2/2003 tarihli ve 25021 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan
Asansör Yönetmeliğinin (95/16/AT) 14 ilâ 26 ncı maddeleri yürürlükten
kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 13 - (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinden altı ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14 - (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.