Asansör Yönetmeliği
15 Şubat 2003 - Sayı : 25021
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı; İmar Kanunu ve buna bağlı imar
yönetmeliklerine göre inşa edilen binalarda, insan ve yük taşımasında kullanılan
asansörlerin ve güvenlik aksamlarının projelendirilmesi, tasarımı, imali,
montajı ve bakımı gerektiği gibi yapıldığında ve işletilmesinde kullanıcıların
sağlığını ve güvenliğini tehlikeye atmayacak şekilde piyasaya arz edilmelerini
teminen; tasarım ve imalat aşamalarında uyulması gereken temel sağlık ve
güvenlik kuralları ile takip edilmesi gereken uygunluk değerlendirme işlemlerini
ve uygunluk değerlendirmesi yapacak onaylanmış kuruluşların görevlendirilmesinde
dikkate alınacak asgari kriterleri belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 - Bu Yönetmelik kapsamına ilişkin hususlar aşağıda
belirtilmiştir.
a) Bu Yönetmelik, binalarda ve inşaatlarda sürekli olarak kullanılan
asansörleri ve Ek IV’de listelenen asansörde kullanılacak güvenlik aksamlarını
kapsar. Asansörler için bu Yönetmelikte belirtilen risklerin tamamı veya bir
bölümü belirli yönetmeliklerin kapsamına giriyorsa, bu Yönetmelik söz konusu
belirli yönetmeliklerin yürürlüğe giriş tarihinden önceki bu tür asansörlere
uygulanmaz veya uygulaması durdurulur.
b) Bu Yönetmelik, aşağıda belirtilen asansörleri kapsamaz.
1) Kamu veya özel, insan taşımacılığına yönelik asma kablolu
demiryollarını da kapsayan kablolu havai hatları,
2) Askeri veya güvenlik amaçlı özel tasarımlanmış ve yapılmış
asansörleri,
3) Maden ocağı vinçleri,
4) Sahne asansörleri,
5) Nakil vasıtalarına monte edilmiş asansörleri,
6) Makinelere bağlı ve sadece çalışma yerine giriş amaçlı asansörleri,
7) Dişli Rayda çalışan trenleri,
8) İnsan veya insan ve yüklerin taşınması amaçlı asansörlere yönelik
inşaat alanında kullanılan şantiye asansörleri.
Dayanak
Madde 3 - Bu Yönetmelik, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın
Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık : Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
b) Müsteşarlık : Dış Ticaret Müsteşarlığını,
c) Komisyon : >Avrupa Birliği Komisyonunu,
d) Asansör : Binalarda ve inşaatlarda, belirli seviyelerde hizmet veren,
esnek olmayan ve yatay düzlemle 15’den fazla bir açı oluşturan sabit raylar
boyunca hareket eden bir kabine sahip olan ve ;
- İnsanların,
- İnsanların ve yüklerin ve
- Kabine girilebiliyorsa, yani bir kişi zorlanmadan kabine girebiliyorsa
ve kabin içine ya da kabin içindeki bir kişinin kolayca ulaşabileceği şekilde
yerleştirilmiş kontrollerle teçhiz edilmiş ise, sadece yüklerin taşınmasına
yönelik bir tertibatı,
e) Model asansör : Teknik dosyasında, objektif değerler ile tanımlanan
ve benzer güvenlik aksamını kullanan model asansöre uygun olarak imal edilen
asansörlerin temel güvenlik kurallarını nasıl karşılanacağının gösterildiği
numune asansörü;
(Model asansör ile model asansörün tipleri olan asansörlerin parçalarını
oluşturan asansörler arasında izin verilen tüm varyasyonlar azami ve asgari
değerleriyle birlikte teknik dosyada açıkça belirtilmelidir.
Temel güvenlik kurallarını sağlamak bakımından muhtelif ekipmanın
benzerliği hesaplama ve/veya tasarım planları gösterilebilir.)
f) Asansör Firması: Bu Yönetmelik kapsamındaki asansörlerin
tasarımından, imalatından, montajından, projesinden, bakımından, işletme
ruhsatından ve piyasaya sürülmesinden sorumlu olan ve ürüne adını, ticari
markasını veya ayırt edici işaretini koyarak CE işaretini iliştiren ve AT
uygunluk beyanını düzenleyen gerçek veya tüzel kişileri; asansör firmasının
Türkiye dışında olması halinde, asansör firması tarafından yetkilendirilen
temsilciyi ve/veya ithalatçıyı; ayrıca asansörün tedarik zincirinde yer alan ve
faaliyetleri asansör güvenliğine ilişkin özelliklerini etkileyen gerçek veya
tüzel kişi veya kuruluşu,
g) Güvenlik aksamı : Ek- IV’de listelenen asansör aksam ve parçalarını,
h) Güvenlik aksamı imalatçısı: Bu Yönetmelik kapsamındaki asansörlerin
güvenlik aksamının tasarımından, imalatından, piyasaya sürülmesinden sorumlu
olan ve ürüne CE işaretini iliştiren ve AT uygunluk beyanını düzenleyen gerçek
veya tüzel kişi veya kuruluşu; güvenlik aksamı imalatçı firmasının Türkiye
dışında olması halinde, güvenlik aksamı imalatçı firması tarafından
yetkilendirilen temsilciyi ve/veya ithalatçıyı; ayrıca güvenlik aksamının
tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri asansör güvenliğine ilişkin
özelliklerini etkileyen gerçek veya tüzel kişiyi,
i) Modül: Bu Yönetmelik gereğince, asansörün veya güvenlik aksamının
taşıdığı risklere göre hangi uygunluk değerlendirmesi işlemlerine tabi
tutulacağını gösteren yollardan her birini,
j) CE Uygunluk işareti: Bu Yönetmelik kapsamındaki asansörlerin veya
güvenlik aksamlarının veya asansörlerin imalinde kullanılan asansörle ilgili
diğer ekipman, aksam ve parçaların çalışırken veya kullanırken çevrenin ve
insanların sağlık ve güvenliğini veya söz konusu ise malların güvenliğini tehdit
etmeyecek nitelikte olduğunu belirten, bu Yönetmelikte yer alan temel sağlık ve
güvenlik kurallarına, teknik düzenlemede yer alan kurallara uygun olduğunu ve
tüm uygunluk değerlendirmesi işlemlerine tabi tutulduğunu ve bu Yönetmelik
hükümlerine uygunluğunu gösteren işareti,
k) Temel Güvenlik Kuralları : Asansörün / güvenlik aksamının insan
sağlığı ve güvenliği veya söz konusu ise malların güvenliğinin korunması
açısından sahip olması gereken asgari sağlık ve tüketicinin korunması açısından
sahip olması gereken asgari güvenlik koşullarını,
l) Uygunluk Değerlendirmesi: Asansör veya güvenlik aksamının bu
Yönetmeliğe uygunluğunun denenmesi ve muayene edilmesi ve / veya
belgelendirilmesine ilişkin her türlü faaliyeti,
m) Uygunluk Değerlendirmesi Kuruluşu: Asansör veya güvenlik aksamının bu
Yönetmeliğe uygunluğunun denenmesi ve muayene edilmesi ve/veya
belgelendirilmesine ilişkin faaliyette bulunan özel veya kamu kuruluşunu,
n) Onaylanmiş Kuruluş: 4703 sayılı Kanun ve bu Kanunun uygulama
yönetmeliklerinden Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ile Onaylanmış Kuruluşlara
Dair Yönetmelik ve bu Yönetmelik hükümlerine göre bu Yönetmelik çerçevesinde
uygunluk değerlendirme faaliyetinde bulunmak üzere test, muayene ve/veya
belgelendirme kuruluşları arasından Bakanlık tarafından belirlenerek
yetkilendirilen özel veya kamu kuruluşunu,
o) Standart : Üzerinde mutabakat sağlanmış olan, kabul edilmiş bir
kuruluş tarafından onaylanan, mevcut şartlar altında en uygun seviyede bir düzen
kurulmasını amaçlayan, ortak ve tekrar eden kullanımlar için bu Yönetmelik
kapsamındaki asansörün veya güvenlik aksamı veya diğer aksamın özellikleri,
işleme ve imalat yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama,
işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirmesi işlemleri hususlarından biri
veya birkaçını belirten ve uyulması ihtiyari olan düzenlemeyi,
ö) Ulusal Standart : Bu Yönetmelik kapsamındaki asansör veya güvenlik
aksamı veya diğer aksamlara yönelik Türk Standartları Enstitüsü tarafından
hazırlanan standartları,
p) Uyumlaştırılmış Ulusal Standart : Bu Yönetmelik kapsamındaki asansör
veya güvenlik aksamı veya diğer aksamlara yönelik uyumlaştırılmış Avrupa
standardını uyumlaştıran ve Türk Standartları Enstitüsü tarafından Türk
Standardı olarak kabul edilip yayımlanan standardı,
r) Uyumlaştırılmış Avrupa Standardi : Bu Yönetmelik kapsamındaki asansör
veya güvenlik aksamı veya diğer aksamlara yönelik Avrupa Birliği Komisyonunun
talimatı üzerine bir Avrupa Standardizasyon Kuruluşu tarafından hazırlanan ve
Avrupa Toplulukları Resmi Gazete’sinde ismi yayımlanan standardı,
s) AT Uygunluk Beyanı : Asansör firmasının veya güvenlik aksamı
imalatçısının piyasaya arz ettiği asansörün veya güvenlik aksamının bu
Yönetmelik hükümlerine uygunluğunu beyan ettiği belgeyi,
s) AT Tip İnceleme Belgesi : Onaylanmış kuruluş tarafından düzenlenerek
asansör firmasına verilen asansör veya güvenlik aksamının bu Yönetmelik
hükümlerine uygunluğunu gösteren belgeyi,
t) Piyasaya arz : Asansör firmasının asansörü kullanıcıya hazır hale
getirdiği ilk durumu veya güvenlik aksamı imalatçısı veya diğer aksam
imalatçılarının imal ettikleri aksamları, asansör firmasına tedarik ve kullanımı
amacıyla bedelli veya bedelsiz olarak piyasada yer alması için hazır hale
getirdiği ilk durumu,
u) Piyasa Gözetimi ve Denetimi : Bu Yönetmelik kapsamındaki asansörün
veya güvenlik aksamının veya diğer aksamların piyasaya arzı veya dağıtımı
aşamasında veya bunlar piyasada veya kullanımda iken bu Yönetmeliğe uygun olarak
imal edilip edilmediğinin ve güvenli olup olmadığının Bakanlık tarafından
denetlenmesi veya denetlettirilmesini,
ü) Bina sorumlusu: Asansörün, bu Yönetmelik kurallarına uygun olarak
güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla düzenli olarak bakımını ve
onarımını ve kontrolünü yaptırmaktan sorumlu olan, binanın maliki, kat maliki
veya bunların yetki verdiği kişi veya kuruluşu,
v) Yetkili Servis : Bu Yönetmelik kapsamında yer alan asansörlerin
bakımı ve onarımı için asansör firması tarafından yetkilendirilen özel veya
tüzel kişiyi,
y) Ürün : Asansörü ve/veya asansör aksam ve parçalarını,
z) İşletme Ruhsatı: Bu Yönetmelik kapsamında piyasaya arz edilen
asansörün; avan ve tatbikat projelerine, standartlara ve bu Yönetmeliğin temel
kurallarına ve teknik düzenlemelere uygunluğunun belgelenmesini müteakip,
binanın bağlı bulunduğu Belediye veya belediye hudutları dışında Valilik
tarafından verilen, asansörün kullanılmasında can ve mal güvenliği açısından bir
sorun olmadığını belirten belgeyi,
za) Asansör yaptırıcısı : Asansörün tesisi için asansör firması ile
sözleşme yapan özel veya tüzel kişileri,
zb) Elektrik Projesi: Tesis edilecek asansörün tipine göre elektrikli
kumanda, kontrol, emniyet sistemleri, sinyal sistemleri ve genel tahrik güç vb.
sistemlerini ihtiva eden elektrik akım yollarını gösteren projeleri, bunların
birbirinden ayrılmaz bir bütün oluşturduğunu,
zc) Proje: Yapılacak tesisin hesaplarını, elektrik projelerini,
ölçülerini ve binaya yerleşik şeklini kapsayan komple tasarımı,
zd) İnşaat Mahalli: Yapılarda asansör kabininin çalışacağı kuyu ile
tahrik ve kumanda elemanlarının bulunduğu mahallini,
ze) Trafik Hesabı: Bina şekil ve ihtiyaçlarına göre asansörün adet, hız,
kapasite, kumanda ve kullanma şekillerini en ekonomik biçimde tespit eden hesap
tarzını,
zf) Yıllık Kontrol: Asansörün emniyet ve işletme yönünden standartlara
uygun şekilde çalıştığının yılda en az bir defa yetkili bir mühendis tarafından
kontrol edilmesini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Temel Güvenlik Kuralları ve Standartlar
Temel Güvenlik Kuralları
Madde 5 - Bu Yönetmelik kapsamına giren asansörler, Ek-I’de belirtilen
temel sağlık ve güvenlik kurallarını yerine getirmek zorundadır.
Bu Yönetmelik kapsamındaki güvenlik aksamları, Ek-I’de getirilen temel
sağlık ve güvenlik şartlarını karşılamalı veya monte edildikleri asansörde söz
konusu temel kuralları sağlamalıdır.
Standartlar
Madde 6 - Standartlara ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Bir uyumlaştırılmış stantart bir veya daha fazla temel sağlık ve
güvenlik gereğini kapsaması durumunda,
1) Bu standarda uygun imal edilen asansörlerin 5 inci maddedeki ilgili
temel kurallara uygun olduğu kabul edilir veya,
2) Bu standarda uygun imal edilen, güvenlik aksamının doğru olarak monte
edildikleri asansörlerin ilgili temel kurallara uymasını sağlamak için uygun
olduğu kabul edilir.
b) Bakanlık, uyumlaştırılmış ulusal standartların isim ve numaralarını
Resmi Gazete’de yayımlar. Bakanlık bu bilgileri Müsteşarlık aracılığı ile
Komisyona bildirir.
c) Bakanlık, uyumlaştırılmış Avrupa standardının bulunmadığı durumda,
Ek-I’de yer alan asgari temel sağlık ve güvenlik kurallarının doğru uygulanması
için önemli ya da ilgili mevcut ulusal standartlar ve teknik özellikler hakkında
ilgili taraflara bilgi vermek için gerekli önlemleri alır.
d) Bakanlık, (a) bendinde belirtilen uyumlaştırılmış ulusal
standartların veya bu standartların esas aldığı Avrupa standartlarının 5 inci
maddede belirtilen güvenlik şartlarını tamamen sağlamadığını tespit etmesi
durumunda, konuyu Müsteşarlık aracılığı ile Komisyona bildirir. Komisyon konu
üzerinde yapacağı değerlendirmeyi müteakiben, söz konusu uyumlaştırılmış Avrupa
standardını ve bunu uyumlaştıran uyumlaştırılmış ulusal standardın yayımdan
çekilmesi gerektiğini bildirmesi halinde, Bakanlık söz konusu uyumlaştırılmış
ulusal standardı Resmi Gazete’deki yayımlanan listeden çıkarır.
e) Ek-XV’de Türk Standartları Enstitüsü tarafından uyumlaştırılan mevcut
uyumlaştırılmış standartlar verilmiştir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Uygunluk Değerlendirmesi İşlemleri, "CE" İşaretlemesi ve
CE Uygunluk İşaretinin Usulsüz Kullanımı
Uygunluk Değerlendirmesi İşlemleri
Madde 7 - Güvenlik aksamları ve asansörler için uygunluk değerlendirme
işlemleri aşağıda belirtilmiştir.
A- Güvenlik aksamları için uygunluk
değerlendirmesi işlemleri:
Ek-IV’de belirtilen güvenlik aksamlarının piyasaya sürülmesinden önce,
güvenlik aksamı imalatçısı tarafından aşağıdaki işlemler yapılmalıdır.
a) Güvenlik aksamına aşağıda belirtilen uygunluk değerlendiresinden
birisi uygulanır.
1) Güvenlik aksamı modeli, Ek -V’e göre AT tip incelemesine ve Ek-XI’e
göre onaylanmış bir kuruluş tarafından yapılacak imalat denetimine sunulur veya
,
2) Güvenlik aksamı modeli Ek-V’e göre AT tip incelemesine sunulur ve
Ek-VIII’e göre imalat denetimine yönelik bir kalite güvence sistemi işletilir
veya ,
3) Güvenlik aksamı modeli için Ek-IX’a göre tam kalite güvence sistemi
işletilir.
b) Kullanılan Ekte (duruma göre Ek-VIII, Ek-IX veya Ek-XI) verilen
şartları dikkate alarak, her güvenlik aksamına CE işareti iliştirilir ve
Ek-II’de listelenen bilgiyi içeren AT uygunluk beyanı düzenlenir.
c) Güvenlik aksamı imalatçısı AT uygunluk beyanının bir kopyasını
güvenlik aksamının son imalat tarihinden itibaren 10 yıl süreyle muhafaza eder.
B- Asansör için uygunluk değerlendirmesi işlemleri:
Piyasaya sürülmeden önce bir asansörün aşağıdaki işlemlerden birinden
geçmesi gerekmektedir.
a) Asansör,eğer Ek-V’de bahsedilen AT tip incelemesi yapılan bir
asansöre göre tasarımlanmışsa;
1) Ek-VI’da belirtilen son muayene veya,
2) Ek-XII’de belirtilen asansör kalite güvence sistemi veya,
3) Ek-XIV’de belirtilen imalat kalite güvence sistemi uygulanarak imal
edilip, monte edilir ve deneyleri yapılır.Tasarım, montaj ve deney safhalarına
yönelik işlemler aynı asansör üzerinde yapılabilir. Veya;
b) Asansör, Ek-V’de bahsedilen AT tip incelemesi yapılan bir model
asansöre göre tasarımlanmışsa;
1) Ek-VI’da sözü edilen son muayene veya,
2) Ek-XII’de sözü edilen asansör kalite güvence sistemi veya,
3) Ek-XIV’de sözü edilen imalat kalite güvence sistemi, uygulanarak imal
edilir, monte ve deneyleri yapılır. Veya;
c) Asansör, uyumlaştırılmış standartlara tam olarak uygun değil ise,
tasarım incelemesinin eşlik ettiği Ek-XIII’e uygun bir kalite güvence sistemi
uygulanan bir asansöre göre tasarımlanmışsa;
1) Ek-VI’da belirtilen son muayene veya,
2) Ek-XII’ye uygun olarak asansör kalite güvence sistemi veya,
3) Ek-XIV’e uygun olarak imalat kalite güvence sistemi uygulanarak imal
edilip monte edilir ve deneyleri yapılır. Veya;
d) Asansöre bir onaylanmış kuruluş tarafından Ek-X’da belirtilen birim
doğrulama işlemi yapılır. Veya;
e) Asansör Ek- XIII’e göre tam kalite güvence sistemine tabi tutulur,
eğer bu kalite güvence sistemi ilgili uyumlaştırılmış standartlara tamamen uygun
değilse, tasarım incelenir.
Yukarıda bahsedilen (a), (b) ve (c) bentlerindeki durumlarda tasarımdan
sorumlu kişi imalat işleminden, montajdan ve deneyden sorumlu kişiye mutlak
güvenlikle çalışabilmesi için gereken tüm belge ve bilgiyi sağlamalıdır.
C) Asansör firması, bu maddenin (B) fıkrasında sözü edilen bütün
durumlarda aşağıda belirtilen hususları yerine getirir.
a) Kullanılan Ekte (duruma göre Ek-VI, Ek-X, Ek-XII, Ek-XIII veya
Ek-XIV) verilen şartları dikkate alarak asansöre CE işaretini iliştirir ve
Ek-II’de listelenen bilgiyi içeren bir AT uygunluk beyanı düzenler,
b) Asansörün piyasaya sürülme tarihinden itibaren 10 yıl süreyle AT
uygunluk beyanının bir kopyasını muhafaza eder.
c) Bakanlık; Komisyonun, Avrupa Birliği üyesi ülkelerin ve diğer
onaylanmış kuruluşların istemeleri halinde, uygunluk beyanının ve son muayeneye
ilişkin deney raporlarının bir kopyasını asansör firmasından temin edebilir.
CE Uygunluk İşareti
Madde 8 - CE uygunluk işaretine ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir.
a) CE uygunluk işareti "CE" harflerinden ibarettir. Kullanılacak
işaretin şekli Ek-III’de verilmiştir. CE uygunluk işaretinin iliştirilmesinde ve
kullanılmasında 17/1/2002 tarihli ve 24643 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan CE
Uygunluk İşaretinin Ürüne İliştirilmesine ve Kullanılmasına Dair Yönetmeliğin 5
inci maddesinin hükümleri geçerlidir.
b) CE uygunluk işareti, Ek-I’in “Genel” başlıklı bölümünün madde 5’ine
uygun olarak her asansör kabinine açıkça ve görülebilir şekilde, Ek-IV’de
listelenen güvenlik aksamının her birine, eğer mümkün değilse güvenlik aksamına
ayrılmayacak biçimde takılan bir etiketin üzerine iliştirilir.
c) Üçüncü tarafları CE uygunluk işaretinin anlamı ve şekli açısından
yanıltacak işaretlerin asansörlere veya güvenlik aksamlarına takılması yasaktır.
CE uygunluk işaretinin görünebilirliğini ve okunabilirliğini azaltmaması
şartıyla, diğer herhangi bir işaret asansörlere veya güvenlik aksamlarına
iliştirilebilir.
CE Uygunluk İşaretinin Usulsüz Kullanımı
Madde 9 - Bu Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin hükümleri saklı kalmak
kaydıyla;
a) Bakanlık, CE uygunluk işaretinin uygun olmayan bir şekilde
iliştirildiğini tespit etmesi durumunda, asansörü monte eden asansör firması
veya güvenlik aksamının imalatçısı asansörün veya güvenlik aksamının CE uygunluk
işaretiyle ilgili hükümlere uygun olmasını sağlamakla ve yapılan bu ihlali sona
erdirmekle yükümlüdür.
b) Uygun olmama durumu devam ediyorsa, Bakanlık, söz konusu güvenlik
aksamının piyasaya arzının kısıtlanmasına veya yasaklanmasına veya asansörün
piyasadan çekilmesini ve kullanımının yasaklanmasına ilişkin tüm önlemleri alır.
Bakanlık bu durumu ve yapılan işlemleri Müsteşarlık aracılığı ile
Komisyona ve Avrupa Birliği üyesi ülkelere bildirir.
c) Asansör firmasının veya güvenlik aksamı imalatçısının bu Yönetmeliğin
yükümlülüklerine uymaması durumunda, asansörü veya güvenlik aksamını piyasaya
arz eden kişi, bu yükümlülüklerden sorumludur.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Piyasaya Arz, Piyasa Gözetimi ve Denetimi
Piyasaya Arz
Madde 10 - Bu Yönetmeliğe uygun olarak imal edilmiş asansörlerin veya
güvenlik aksamlarının piyasaya arzı ve serbest dolaşımına ilişkin esaslar
aşağıda belirtilmiştir.
a) Doğru bir biçimde projelendirilen, imalatı, montajı ve her ay bakımı
yapılan ve amacına uygun olarak kullanılan bu Yönetmelik kapsamında yer alan ve
sadece insan sağlığını ve güvenliğini, yerine göre malların güvenliğini
tehlikeye atmayan asansörlerin piyasaya arz edilmesine ve hizmete konulmasına
izin verilir.
Bu Yönetmelik kapsamına giren güvenlik aksamının
piyasaya arzına veya hizmete sokulmasına, monte edildikleri asansörlerin doğru
bir biçimde montajı ve bakımı yapıldığında ve amacına uygun olarak
kullanıldığında, sadece insan sağlığı ve güvenliğini veya söz konusu ise
malların güvenliğini tehlikeye atmamaları halinde izin verilir.
b) Bu Yönetmeliğe uygun asansörlerin ve/veya güvenlik aksamının piyasaya
arz edilmeleri veya hizmete konulmaları yasaklanamaz, sınırlanamaz veya
engellenemez.
c) Güvenlik aksamı imalatçısının beyan ettiği, bu Yönetmelik
kapsamındaki asansörlere takılması düşünülen bu Yönetmeliğe uygun aksam ve
parçaların piyasaya sürülmesi yasaklanmaz, sınırlanmaz veya engellenmez.
d) CE uygunluk işaretini taşıyan ve beraberinde Ek-II’de belirtilen AT
Uygunluk Beyanı bulunan asansörlerin ve güvenlik aksamlarının bu Yönetmeliğin
Üçüncü Bölümünde (7 nci, 8 inci ve 9 uncu maddeler) belirtilen uygunluk
değerlendirme işlemleri de dahil olmak üzere, bu Yönetmelik hükümlerinin tümüne
uyduğu kabul edilir.
e) Ticaret fuarlarında, sergilerde, gösterilerde ve benzeri durumlarda;
bu Yönetmelik hükümlerine uygun olmayan asansörlerin veya güvenlik aksamlarının
asansörü monte eden firma veya güvenlik aksamlarının imalatçısı veya yetkili
temsilcileri tarafından uygun hale getirilene kadar satışa çıkarılamayacağının
görünür bir işaretle açıkça belirtilmesi kaydıyla, yürürlükteki Yönetmelik
hükümlerine uymayan asansörlerin veya güvenlik aksamlarının sergilenmesi
engellenmez. Gösteriler sırasında, kişilerin korunması için yeterli güvenlik
tedbirleri alınmalıdır.
Piyasa Gözetimi ve Denetimi
Madde 11 - Bakanlık, asansörlerin veya güvenlik parçalarının piyasa
gözetimi ve denetimini 17/1/2002 tarihli ve 24643 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik’te belirtilen
hükümler çerçevesinde yapar veya yaptırır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Onaylanmış Kuruluş
Onaylanmış Kuruluş
Madde 12 - Bakanlık, Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen uygunluk
değerlendirme işlemlerinde faaliyet gösterecek Onaylanmış Kuruluşların
tespitini, tayinini, bildirimini ve statülerinin kaldırılmasını 17/1/2002
tarihli ve 24643 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Uygunluk Değerlendirme
Kuruluşları ile Onaylanmış Kuruluşlara Dair Yönetmelik’te belirtilen hükümler ve
bu Yönetmeliğin Ek-VII'de belirtilen asgari kriterler çerçevesinde
gerçekleştirir.
ALTINCI BÖLÜM
Tedbirler
Madde 13 - Asansörler veya güvenlik aksamlarının temel sağlık ve
güvenlik kurallarının yerine getirmeleri ile ilgili ve usulsüz işaret
kullanımına karşı alınan tedbirler aşağıda belirtilmiştir.
a) Bakanlık, bu Yönetmeliğe uygun olarak imal edilen CE uygunluk işareti
taşıyan ve amacına uygun olarak kullanılan bir asansörün veya güvenlik aksamının
kişilerin ve yerine göre malların güvenliğini tehlikeye atabileceğini tespit
ederse, asansörün veya güvenlik aksamının piyasadan toplanması veya
toplatılması, piyasaya arzını engelleyecek veya serbest dolaşımını kısıtlayacak
bütün tedbirleri alır.
Bakanlık, özellikle bu durumun bu tip bir tedbir kararının gerekçesiyle
birlikte;
1) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen temel güvenlik
kurallarını karşılayamaması,
2) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde bahsedilen standartların yanlış
uygulanması,
3) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde bahsedilen standartlardaki eksiklik
yüzünden olup olmadığını, Müsteşarlık aracılığı ile Komisyona bildirir.
b) Uygun olmayan bir asansör veya güvenlik aksamı "CE" uygunluk işareti
taşıyorsa, Bakanlık işareti kullanana karşı gerekli tedbirleri alır ve
Müsteşarlık aracılığı ile Komisyonu bilgilendirir.
c) Asansörü monte eden asansör firması, binanın veya inşaatın sorumlusu
ile irtibata geçerek, gerekli bilgi alış verişini sağlamalı ve asansörün iyi
çalışmasını ve güvenlikli kullanımını sağlamak için gerekli tedbirleri
almalıdır.
d) Asansör firması, asansör kuyusunun asansörün çalışması ve güvenliği
için gerekenin dışında bir boru tertibatı, tel sistemi ya da başka bir donatımın
olmamasını sağlayacak gerekli tedbirleri almalıdır.
e) Bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin (a) bendi ve 13 üncü maddenin (c)
ve (d ) bentleri hükümleri saklı kalmak kaydıyla bu Yönetmelik hükümleri,
asansörlerin bu Yönetmelikte belirlenmemiş bir şekilde değiştirilmesi anlamına
gelmesi şartıyla, Bakanlığın söz konusu asansörler hizmete girdiğinde veya
kullanıldığında kişilerin korunmasını sağlamak için gerekli gördüğü uygun
şartları bu Yönetmeliğe uygun olarak koyma haklarını etkilemez.
YEDİNCİ BÖLÜM
Asansör Tesis ve İşletme Uygulamaları
Proje
Madde 14 - Asansörün avan ve tatbikat projeleri, Elektrik-Elektronik ve
Makine Mühendisleri tarafından tespit edilen esaslara uygun olarak müştereken
hazırlanır.Projelerin hazırlanmasında Türk standartları esas alınacaktır, Türk
standartları kapsamı dışındaki işler için menşei ülke standartları esas alınır.
Asansör avan projeleri mimari proje ile birlikte yapılacak ve mimari projeye
esas teşkil eder.Asansörün
tesisi ile ilgili tatbikat projeleri ise asansör montajı yapılmadan önce
ilgili makama onaylattırılır.İşletme ruhsatı alınması aşamasında ilgili kuruma
ve asansör yaptırıcısına projeler ruhsatla birlikte verilir.
Trafik Hesabı
Madde 15 - Mimari tatbikat projelerinin yapımından evvel, yapının
özellik ve kullanım şartlarına uygun trafik hesabı yapılmalıdır.
a) Trafik hesabı, standart kapsamındaki işler için ilgili standardına,
standart kapsamı dışındaki işler ve komple ithal işler için ise menşei ülkenin
hesap usullerine göre asansör projelerini hazırlayan mühendis tarafından
yapılır.
b) Trafik hesabında kabul edilen ana kriterlerin sorumluluğundan bu
kriterleri veren mimar, hesap sonucu bulunan asansör sayısı ve karakteristiğinin
sorumluluğundan projeyi hazırlayan mühendis sorumludur.
Mukavemet Hesabı ve Mekanik Proje
Madde 16 - Mukavemet hesabı ve mekanik proje ile ilgili hususlar aşağıda
belirtilmiştir.
a) Asansörün yapısını ilgilendiren mukavemet hesapları:
İnşaatın statik hesabına uygun olmak üzere asansörün makine dairesine,
kuyu dibine ve ray tespit yerlerine gelecek yüklerin miktar ve cinsini gösteren
hesaplardır ve bu hesaplar makine mühendisleri tarafından tanzim edilerek
imzalanır.
b) Asansörün imalatını ilgilendiren mukavemet hesapları :
Asansörün projesine uygun, ilgili standartlara göre makine mühendisleri
tarafından yapılacak mukavemet hesaplarıdır.
c) Asansöre ait mekanik projeler makine mühendisi tarafından tanzim
edilerek imzalanır. Asansörün mekanik kısımlarından makine mühendisi, teknik
uygulama sorumlusunun nezaretinde projeye uygun olarak yapılmasından asansör
firması sorumludur.
Elektrik Projeleri
Madde 17 - Asansöre ait elektrik-elektronik projeleri
elektrik-elektronik mühendisi tarafından tanzim ve imza edilir. Asansörün
elektrik-elektronik ile ilgili kısımlarından elektrik-elektronik mühendisi,
teknik uygulama sorumlusunun nezaretinde projeye uygun olarak yapılmasından
asansör firması sorumludur. Elektrik projeleri işletme ruhsatı müracaatı
esnasında verilir.
Asansörün Kurulacağı İnşaat Mahalli
Madde 18 - Yapılarda asansör tesisinin kurulacağı inşaat mahalleri,
mutlaka bu Yönetmeliğin 15 inci maddesindeki trafik hesabı sonucunda bulunan
sayı ve karakteristiğe uygun asansörler için standartların öngördüğü boyutlarda
olmalıdır.
İnşaat Mahallinin Özellikleri
Madde 19 - Asansör tesisinin kurulacağı inşaat mahallinin özellikleri
şunlardır:
a) Kat kapıları önündeki sahanlık, varsa Türk standartlarına, yoksa
uluslar arası geçerli standartlara uygun büyüklükte olmalıdır.
b) Asansör makine dairesine çıkış merdiveni, binanın ana merdiveni
özelliğinde olmalıdır.
c) Asansör kuyusunun iç yüzü beton perde değilse, toz tutmayacak şekilde
perdahlı sıva yapılmalıdır.
İş Kazaları ve Diğer Sorunlar
Madde 20 - a) Asansör montajına başladıktan sonra, asansör kuyusunda
olabilecek iş kazaları ve diğer sorunlardan, asansör firmasının elemanlarının
çalıştığı anlarda asansör firması; diğer zamanlarda ise inşaat firması
sorumludur. Bu durum montaja başlandığı anda asansör firması ve inşaat firması
arasında hazırlanacak bir tutanakla belirlenir.
b) Asansör kuyularının bakımı esnasında yeterli derecede aydınlık
olabilmesi için, asansör kuyusuna makine dairesinden kumandalı sabit aydınlatma
tesisatı yapılmalıdır.
İşletme Ruhsatı
Madde 21 - İşletme Ruhsatı, asansör firması tarafından Belediyeden veya
Belediye hudutları dışındaki yapılar için Valilikten alınan belgedir. Bu belge
verilirken; asansör firmasınca bu Yönetmelik gereği asansörün tasarımı,
projelendirilmesi (avan, uygulama, mukavemet, trafik hesapları), imalatı ve
montajı yapılarak ve bakım sözleşmesiyle bakımı üstlenilerek, can ve mal
güvenliği açısından uygun olması ve CE uygunluk işareti ile Onaylanmış
Kuruluştan alınan AT tip inceleme belgesinin ve AT uygunluk beyanının varlığı
aranır. Belgesi bulunan ve CE uygunluk işareti taşıyan asansörler için ilgili
kurumlarca ruhsat aşamasında ayrıca inceleme ve denetim yapılmaz.
Bina Sorumlusu
Madde 22 - Bina sorumlusu, asansörün, bu Yönetmelik kurallarına uygun
olarak güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak amacı ile ayda bir defa düzenli
bakımını ve onarımını bu Yönetmelikte tarif edilen asansör firmasına veya
yetkili servisine yaptırmaktan ve kullanıcıların can ve mal güvenliğinin tam
olarak sağlanması amacı ile gerek kullanım hatalarından, gerekse harici
müdahalelerden meydana gelebilecek olan tehlikelerin önlenmesi için yapının
bağlı bulunduğu belediye veya valilik tarafından ilk kontrolünü asansörün
işletmeye açılmasından iki yıl sonra, daha sonraki kontrollerini de her yıl
yaptırmaktan sorumludur.
Bakım
Madde 23 - Bu Yönetmelik kapsamındaki asansörün kullanılması esnasında,
temel sağlık ve emniyet gereklerinin devamlılığını teminen sürekli kontrol
altında tutulabilmesi için;
a) Bina sorumlusu ile bir asansör firması veya onun yetkili servisi
arasında garanti müddetince geçerli aylık bakım ve servis hizmetleri anlaşması
yapılması zorunludur. Ayrıca, asansör firması arızaya müdahale zamanını söz
konusu anlaşma metninde belirtmelidir.
b) Anlaşma yapılan firma, asansörü imal eden asansör firması veya onun
yetkili servisi olabileceği gibi, bir başka asansör firması veya onun yetkili
servisi olabilir. Ancak, garanti süresince aylık bakım ve servis hizmetleri için
anlaşmaya bağlanan firma muhakkak asansörü imal eden asansör firması veya onun
yetkili servisi olmalıdır.
c) Aylık bakım ve servis hizmeti verilen asansörde, orijinal yedek parça
kullanılır.
d) Asansörü imal eden firma, yaptığı her tip ve özellikteki asansörün
orijinal yedek parçalarını 10 yıl süreyle stokta bulundurmak ve kendisince imal
edilen asansöre aylık bakım ve servis hizmeti veren bir başka asansör firması
veya onun yetkili servisinin veya bina sorumlusunun bu konudaki talebini, acilen
ve normal piyasa koşullarında mutlaka karşılamak zorundadır.
Yıllık Kontrol
Madde 24 - Yapının bağlı bulunduğu belediyelerce veya belediye hudutları
dışındaki yapılar için valiliklerce en az yılda bir kere her asansörün kontrolü
yapılır. Ancak kadrosunda yeterli teknik eleman bulunmayan belediyeler veya
valilikler yıllık kontrol işini dışarıdan elektrik ve/veya makine mühendisine
yaptırabilir. Bu mühendis emniyet ve işletme yönünden tesisin işletilmesine
engel bulunmadığını belirten ve sorumluluğunu taşıyan bir rapor verir.
Bu
rapor 3 nüsha olarak düzenlenir; birer nüshası belediyede veya valilikte,
asansör firmasında veya yetkili servisinde ve bina sorumlusunda muhafaza edilir.
Bu raporun tanzim ettirilmesinin takibinden asansörün bulunduğu bina sorumlusu
ve bakımını yapan firma müştereken sorumludur.
Kullanıcılar ile İlgili Hususlar
Madde 25 - Asansör kullanan kişilerin aşağıdaki hususlara dikkat
etmeleri gerekir.
Asansörün özelliğine göre farklılık arz edecek hususları asansör firması
veya bakımcı firma yazılı olarak ilgililere verir, ilgililer bu bilgileri
kullanıcılara aktarır ve görebilecekleri yere asarlar.
Bu bilgiler şunlardır:
a) Asansör içinde kat arasında kalan kişilerin kurtarılmasında asansör
firması veya bakımcı firmanın yazılı talimatına aynen uyulması,
b) Asansöre 12 yaşından küçüklerin yalnız binmelerinin önlenmesi,
c) Asansöre girerken kabinin o katta olup olmadığına dikkat edilmesi,
d) Asansöre girip çıkarken oyalayıcı hareketlerde bulunmayıp bu işin
süratle yapılması,
e) Asansör kullanıcısının kat kapısını içeriden veya dışardan mutat
şeklin dışında açmaya uğraşmaması,
f) Asansör kullanıcısının kat arasında kaldığında kapı camını kırarak
çıkmaya çalışmaması,
g) Kapısız kabinlerde asansör kullanıcısının kabin içinde seyir halinde
hareketli olan kapı tarafındaki duvara kendisinin veya beraberindekilerin veya
eşyalarının temasına meydan vermemesi,
h) Asansör kullanıcısının kabin üstündeki çıkış kapağından kendi başına
çıkmaya çalışmaması (bu kapak sadece dışarıdan kurtarmak isteyenler için
kullanılır),
i) Kabin içine konan yüklerin dengeli yüklenmesine dikkat edilmesi,
kabin hareket halinde iken bu yüklerin kaymaması için tedbir alınması,
j) Anlaşmalı bakım yapan firma dışında başka bir firma ve kişilerin
asansöre müdahale ettirilmemesi.
İstisnalar
Madde 26 - Makine dairesiz yapılan asansörler için makine dairesi ile
ilgili hükümler uygulanmaz. Ancak asansör firması tarafından muhtemel riskleri
önleyici tedbirler alınmalıdır. Ayrıca güvenlik şartları ile standartların ön
gördüğü diğer şartlar da uygulanır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Bildirimler
Madde 27 - Bildirimlere ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Bakanlıkça, 95/16/EC sayılı Avrupa Birliği direktifi dikkate alınarak
hazırlanan bu Yönetmeliğin uygulamaya konulduğu Müsteşarlık aracılığı ile
Komisyona ve Avrupa Birliği üyesi ülkelere bildirilir.
b) Bu Yönetmelik hükümleri gereğince, herhangi bir asansöre veya
güvenlik aksamına 9 uncu ve 13 üncü maddelerle getirilen her türlü sınırlama,
yasaklama ve tedbirlerin alınmasını gerektiren sebepler belirtilerek, Bakanlıkça
en kısa süre içinde ilgili taraflara ve Müsteşarlık aracılığı ile Komisyona ve
Avrupa Birliği üyesi ülkelere bildirilir.
Gizlilik
Madde 28 - Bakanlık, Onaylanmış Kuruluş ve bu Yönetmeliğin uygulanmasına
katılan bütün taraflar, görevlerini yerine getirmeleri sırasında temin ettikleri
bütün bilgilerin gizliliğini sağlar.
Aykırı Davranışlarda Uygulanacak Hükümler
Madde 29 - Bu Yönetmeliğin Yedinci Bölümünde yer alan hizmete ilişkin
hususlara aykırı hareket edenler hakkında 4077 sayılı Kanun ve bu Yönetmeliğin
ürünlere ilişkin hükümlerine aykırı davranışta bulunanlara ise 4703 sayılı Kanun
hükümleri uygulanır.
Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat
Madde 30 - 20/12/1995 tarihli ve 22499 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
Asansör Yönetmeliği, bu Yönetmeliğin zorunlu olarak uygulamaya girdiği tarihten
itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.
Düzenlemeler
Madde 31 - Bakanlık, bu Yönetmeliğin uygulanması ile ilgili olarak
gerekli mevzuat düzenlemelerini yapmaya yetkilidir.
Ulusal Daimi Komite
Madde 32 - Bu Yönetmeliğin uygulanması ve işlerliğinin sağlanması
amacıyla, gerektiğinde, Bakanlık koordinasyonunda ilgili kamu ve özel kurum ve
kuruluşlarının temsilcilerinden oluşan Ulusal Daimi Komite kurulabilir. Bu
komiteye iştirak edecek kurum ve kuruluşlar ve komitenin çalışma usul ve
esasları yayımlanacak tebliğ ile belirlenir.
Geçici Madde 1 - Bu Yönetmelik, yürürlüğe girdiği tarihten 18 ay sonra
zorunlu olarak uygulanır. Bu süre zarfında gerek bu Yönetmeliğin hükümlerine
uygun üretilen, gerekse 30 uncu maddede belirtilen Asansör Yönetmeliği ve ilgili
standardına uygun imal edilen ürünler piyasaya arz edilebilir.
Yürürlük
Madde 33 - Bu Yönetmelik yayım tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 34 - Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.